Pygmeeën worden door de Bantoebevolking en in het bijzonder door de chief/capita als hun eigendom beschouwd. Concreet betekent dit dat we eerst toestemming nodig hebben en een bedrag moeten betalen om de pygmeeën te mogen bezoeken in het oerwoud. Op 13 juli 2005 had ik hiermee mijn eerste ervaring. We waren op weg naar het pygmeeënkamp Loinzi en moesten eerst langs de capita van Yasamola. Uit mijn dagboek: “De capita wilde geld voor ons bezoek aan zijn pygmeeën in Loinzi. Ik merkte aan de reactie van mijn chaperonnes dat het menens was, ook al begreep ik niet wat werd gezegd. Op een gegeven moment ging de capita voor ons staan. De capita spuwde en ik werd gered doordat de hoofdonderwijzer snel reageerde en voor me sprong. Het was de zegening van ons bezoek aan de pygmeeën.” Het bezoek dat ik in 2005 aan Loinzi bracht was de start van een aantal acties om de leefsituatie van de pygmeeën te proberen te verbeteren. De Bantoebevolking is hier niet gelukkig mee. Ze raakt macht kwijt wanneer wij de pygmeeën ondersteunen door (zo nodig) gratis medicijnen te verstrekken, ze van zout en zeep te voorzien en het schoolgeld van kinderen te betalen. In 2008 leidde dit tot de volgende situatie (dagboek van 10 juli 2008).“Het was drie kwartier achterop een fiets over een hobbelig voetpad van Bondamba naar Yasamola. Vanuit Yasamola zouden we het oerwoud in trekken naar Loinzi en Likolo. Bij aankomst maakte de vrouw van de capita direct stampij, want we mochten niet over het land van haar man naar de pygmeeën. Het land is van de staat, zei A. en daarmee was het voor hem afgedaan. We gingen op weg met een drietal dragers met zout, zeep en scheppen. Aan het begin van het oerwoud werd onze aandacht getrokken door een stok die naast het pad in de grond was gezet. Er stond de volgende tekst op: “De blanken zullen sterven wanneer jullie het oerwoud in gaan”. Het werd ons pas verteld bij terugkomst in Bondamba, 36 uur later. Ik had me wel al afgevraagd waarom zich hierna meerdere mannen met machetes bij ons aansloten. En voor het eten onze handen wassen met limoen en het bestek een keer extra afwassen met “eigen” drinkwater? Men had rekening gehouden met een poging om ons te vergiftigen.” Congo is in de ban van hekserij en vergiftiging. Extreme armoede, het wegvallen van traditionele structuren en obscure sektes spelen hierin een rol. Onterechte beschuldigingen, bedreigingen en de angst voor het daadwerkelijk inzetten van deze middelen verlamt mensen en stagneert ontwikkeling. Niet alleen pygmeeën zijn bang om hun mond te roeren, maar ook menige dorpsbewoner. Wanneer iemand met zijn zuur verdiende geld een fiets koopt kan hij deze alleen hebben bemachtigd door hekserij. In 2008 werd in Bondamba verteld dat ik een gereïncarneerde zuster was. En e-mailen is hekserij van de blanken. Het zijn niet alleen maar dreigementen. Anno 2011 weet ik dat ik het serieus moet nemen.©
Geen opmerkingen:
Een reactie posten